Pierwsze przekazy o potoku Swelina pochodzą ze źródła wyznaczonego na rok 1235, w którym figurowała jako rivulum qui Swelina dicitur. W latach późniejszych słowiańska nazwa strumienia występowała w dokumentach datowanych kolejno na 1283, 1291 i 1295 r. W drugiej połowie XIII wieku książę pomorski, Mściwój II przekazał Opactwu Cystersów w Oliwie piętnaście wsi, wśród których sytuowała się ówczesna wieś „Soppoth”. Tym samym Swelina, w oparciu o akt donacyjny, zaczęła stanowić granicę pomiędzy dobrami władz świeckich, a zwierzchnictwem Kościoła. Podział ten funkcjonował przez prawie 500 lat.
Po I rozbiorze Polski (1772) majątek cysterski przeszedł pod administrację Królestwa Prus. Dopiero postanowienia traktatu wersalskiego (1919), na mocy których powstało autonomiczne Wolne Miasto Gdańsk, wyznaczyły kolejne granice. W wyniku nowych podziałów, rzeka zaczęła oddzielać terytorium WMG od terenu ziem Polski. 40- kilometrowy odcinek graniczny był oznakowany granitowymi słupami z wyrytym napisem „Versailles 28.06.1919” i literami „F.D” (Freie Danzig) umiejscowionymi po stronie autonomicznego miasta, literą „P” (Polen), wyznaczającą obszary Rzeczpospolitej i „D” (Deutschland) wskazującą na tereny Niemiec. Przy ujściu Sweliny do Zatoki Gdańskiej znajdował się słup oznaczony numeracją „A001”, będący tym samym pierwszym z 206 postawionych oznaczeń.
W toponimii germańskiej Potok Graniczny był określany jako Der Grenzfliess, a sama Swelina funkcjonowała pod geograficznym terminem Menzelbach. Wynikało to z nierespektowania przez Niemców prastarej, słowiańskiej nazwy strumienia. W okresie międzywojennym granica międzypaństwowa stanowiła jedno z ulubionych miejsc spacerowiczów. Już w 1920 roku przy ujściu Sweliny została wybudowana prowizoryczna wartownia, stanowiąca w tym czasie punkt kontroli granicznej. Ze względu na brak wsparcia finansowego ze strony państwa, w przeciągu piętnastu lat znalazła się ona w stanie wymagającym gruntownego remontu. Dopiero w 1938 roku uległa modernizacji, a do jej ponownej budowy użyto drewnianych materiałów z rozebranej, przydrożnej wartowni. Postawiona została na trwałych, betonowych fundamentach, a dach został pokryty papą smołową. Całość inwestycji wyniosła 1206 złotych i 26 groszy.
Swobodne spacery przez granicę na plaży skończyły się wraz z początkiem II wojny światowej. W 1939 roku władze gdańska zamknęły przejście graniczne, a w jego miejscu postawiły zapory z drutu kolczastego.
W czasach współczesnych okolice potoku wciąż są wybierane jako miejsce spotkań turystów i mieszkańców. W 2005 roku utworzono około 13 hektarowy Rezerwat Przyrody Łąg Nad Swelinią. Na obszarze rezerwatu rosną sosny, dęby, buki oraz brzozy. W górnym brzegu potoku odnotowano występowanie zimnolubnego płazińca, wypławka alpejskiego. Fauna obszaru bogata jest w bezkręgowce, jednakże nie żyje tam wiele ryb. Wyjątkiem jest zagrożony gatunek, pstrąg potokowy. Ze względu na jego nikłą obecność w sopockich wodach, nie jest on przeznaczony do swobodnego łowienia. Długość Sweliny wynosi 2,6 km, a w jej dolnym brzegu umiejscowiony jest niewielki akwen, Staw Mazowiecki (Morawiecki).
Na przestrzeni lat nazwa potoku ewoluowała. Od słowiańskich określeń Swelina, Svelna, do obecnie używanego Swelinia. W latach 60 i 70 był często mylony z Kamiennym Potokiem.
A.W
